Τώρα, καταπιάνεται με το “Οξυγόνο” του Ιβάν Βιριπάγιεφ, ένα έργο-μανιφέστο της γενιάς των ‘00s, το οποίο γράφτηκε ως θεατρική πρόζα για δύο πρόσωπα (ένα κορίτσι και ένα αγόρι με το ίδιο όνομα), συνοδεία live dj-set. Η παράσταση, δομημένη σε 10 κεφάλαια, σαν μια μεταγραφή των Δέκα Εντολών, ξεκινά από το ανάποδο του «Ου φονεύσεις» και καταλήγει σε μια βιβλική Αποκάλυψη, ενώ τη διατρέχει το ερώτημα «τι είναι για σένα οξυγόνο;».

Είκοσι χρόνια μετά, ο Γ. Κουτλής μεταφέρει το έργο στο σήμερα, ως έναν αναστοχασμό μιας ολόκληρης γενιάς, μετατρέποντας την Κεντρική Σκηνή της Στέγης, από τις 21 Νοεμβρίου έως τις 12 Ιανουαρίου, σε αρένα ενός ρέιβ πάρτι, με τους DJs Reign of Time στα decks, με ζωντανό video art και έναν νεανικό θίασο 25 ατόμων ο οποίος, σαν μεταδραματικός Χορός, αναζητά το αντίδοτο στην ψυχοπολιτική ασφυξία των καιρών μας.

“Η πρόκληση σε αυτήν την παράσταση είναι ότι έχουμε ένα μεγάλου βάθους φιλοσοφικό κείμενο, το οποίο θέλουμε να επικοινωνηθεί με έναν πολύ δυναμικό τρόπο, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα ενός ζωντανού θεάματος”, λέει στο Real.gr ο σκηνοθέτης, ο οποίος υπογράφει, επίσης, τη μετάφραση και τη διασκευή. “Χρησιμοποιούμε, δηλαδή, υποκριτική, χορό, μουσική, φώτα, video art- όλα λειτουργούν σαν ένα σώμα που προσπαθεί να επικοινωνήσει τα νοήματα του έργου. Πρόκειται για ένα παραστατικό υβρίδιο που συνδυάζει θέατρο, συναυλία, βιντεοκλίπ, stand up και spoken word,  για να δημιουργήσουμε μια μοναδική εμπειρία στον θεατή. Η οργάνωση όλων αυτών των στοιχείων και των 25 περφόρμερ που, ως σύνολο, βρίσκονται συνέχεια επί σκηνής, καθώς και το γεγονός ότι τα νοήματα που επικοινωνούνται είναι συχνά πολύ απαιτητικά, είναι η μεγάλη πρόκληση αυτής της παραγωγής. Αν λειτουργήσει, νομίζω πως θα έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε κάτι πολύ ιδιαίτερο”.

Το “Οξυγόνο” γράφτηκε το 2002. Η Generation Ζ (σσ. Γενιά Ζ, οι γεννηθέντες από το 1997 έως το 2012) είχε γεννηθεί, αλλά δεν ήταν οι θεατές του έργου. Σήμερα, η Gen Z έχει μεγαλώσει και η παράσταση που θα δούμε στη Στέγη αφορά ευθέως εκείνους. Ρωτάμε τον Γιώργο Κουτλή ποια πιστεύει ότι είναι τα όνειρα και οι φόβοι των νέων σήμερα, τι τους κινεί και με ποιον τρόπο θα τους καταλάβουν καλύτερα οι παλαιότερες γενιές, όπως οι Millenials (1981-1996), η Generation X (1965-1980) και οι Boomers (1946-1964).

“Για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω ότι το έργο μιλάει για την ανθρώπινη ύπαρξη από την οπτική των νέων ανθρώπων”, μας απαντά. “Το “Οξυγόνο”, ωστόσο, θα αφορά πάντα και θα επικοινωνεί πάντα, γιατί τα θέματα του είναι φιλοσοφικά και υπαρξιακά και, κατά τη γνώμη μου, συγκλονιστικά. Η ανάγκη για πνευματικότητα και επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με οτιδήποτε ιερό και μη υλικό είναι, νομίζω, στο DNA των ανθρώπων. Η φόρμα και η ορμή με την οποία επικοινωνείται έχουν, θα μπορούσαμε να πούμε, «νεανικό» τρόπο, και για μένα είναι σημαντικό ότι παίζεται από νέους ανθρώπους, ώστε να μπορούν να μεταδώσουν με ειλικρινή τρόπο αυτήν την ορμή και τον “χουλιγκανισμό” της φόρμας του έργου. Όμως, τα νοήματα και τα ζητήματα που θέτει δεν έχουν ηλικία. Δεν μπορώ να μιλήσω εγώ για μια άλλη γενιά, αλλά για να τους καταλάβουμε καλύτερα δεν θέλει πολλά, αρκεί να θέλουμε να ακούσουμε. Το ζήτημα είναι να μαλακώσουμε τις βεβαιότητές μας και να μπορέσουμε να ακούσουμε αληθινά. Είναι τόσο απλό, αλλά, όπως λέει και το έργο, συχνά «φοράμε ακουστικά».

Με αφορμή το ερώτημα “Τι είναι το οξυγόνο για σένα;” και με τη σκέψη ότι διανύουμε μια  μεταιχμιακή εποχή γεμάτη αντιφάσεις και ανατροπές, αναρωτιέται κανείς αν ο ορισμός διαχρονικών εννοιών, δηλαδή ο τρόπος που  βλέπουμε και εννοούμε σήμερα την ελευθερία, την ομορφιά, ακόμα και τη δημοκρατία, έχει αλλάξει σε σχέση με παλαιότερα. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, “οι έννοιες είναι ζωντανές και υπάρχουν, γιατί εμείς τις ορίζουμε και τις επαναπροσδιορίζουμε. Οπότε, με την εξέλιξη της ανθρωπότητας, αλλάζει και η αντίληψη μας γι’ αυτές. Μια δημοκρατική κοινωνία των αρχών του προηγούμενου αιώνα φαντάζει, από την οπτική ενός ανθρώπου του σήμερα, πολύ μακριά από αυτό που ο ίδιος θα αποκαλούσε “δημοκρατία”. Νομίζω ότι το πώς ορίζουμε αυτές τις έννοιες μεταβάλλεται, αλλά η ανάγκη μας γι’ αυτές παραμένει σταθερή”.

Ο θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης και παραγωγός Ιβάν Βιριπάγιεφ γεννήθηκε το 1974 στο Ιρκούτσκ της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Επικηρυγμένος, πλέον, από το ρωσικό καθεστώς και πολιτογραφημένος Πολωνός, θεωρείται ο κορυφαίος εκπρόσωπος της νέας ρωσικής δραματουργίας. Ο Γ. Κουτλής, ο οποίος έχει σπουδάσει σκηνοθεσία θεάτρου στη Μόσχα, εστιάζει συχνά σε έργα Ρώσων δημιουργών, κλασσικών και σύγχρονων. Τι τον γοητεύει τόσο στη ματιά και στην αφήγησή τους; “Νομίζω ότι, επειδή σπούδασα και έζησα εκεί, «συναντήθηκα» με τον πολιτισμό τους πιθανόν περισσότερο από ότι θα συναντιόμουν αν έμενα στην Ελλάδα, και ανακάλυψα πράγματα που στη χώρα μας ίσως δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά- και είναι φανταστικά”, μας λέει. “Αν έλεγα ότι οι συγγραφείς τους έχουν κάποιον κοινό παρανομαστή, αυτός είναι η τρομερή διαύγεια στον τρόπο που ξεδιπλώνουν, μέσω της τέχνης, την ανθρώπινη φύση. Μου βγάζουν πάντα μια υπέροχη γλυκόπικρη αίσθηση που με συγκινεί βαθιά”.

Τι θα ήθελε να πάρουν οι θεατές όλων των γενεών από το “Οξυγόνο”; “Θα ήθελα να ανοίξει χώρος μέσα τους για να αναρωτηθούν, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή τους, τι είναι πραγματικά σημαντικό γι’ αυτούς”, απαντά ο Γιώργος Κουτλής. “Τι είναι εκείνο χωρίς το οποίο δεν θα μπορούσαν να ζήσουν οι ίδιοι, όπως, για παράδειγμα, κανείς μας δεν γίνεται να ζήσει χωρίς οξυγόνο”.