Ο Ελον Μασκ ετοιμάζεται για μια καινούργια καριέρα ως κορυφαίος υπουργός της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης των ΗΠΑ. Είναι πρωτοφανές! Ο δισεκατομμυριούχος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εμπιστεύεται το σημαντικότερο αξίωμα της κυβέρνησής του στον επίσης δισεκατομμυριούχο και πλουσιότερο άνθρωπο κόσμου, Ε. Μασκ. Για να το μεταφέρουμε στα καθ’ υμάς, είναι σαν να μιλάμε για μια κυβέρνηση του Σταύρου Νιάρχου με κορυφαίο υπουργό τον Αριστοτέλη Ωνάση.
Βεβαίως, η Αμερική έχει παράδοση εμπλοκής επιχειρηματιών στην πολιτική. Ο Τζωρτζ Σολτς, ο υπουργός Εξωτερικών του Ρίγκαν τα κρίσιμα χρόνια πριν από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, άφησε το τιμόνι της Bechtel, της μεγαλύτερης -τότε- παγκοσμίως κατασκευαστικής εταιρείας, για να ηγηθεί του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο υπουργός Εξωτερικών του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου, ο Ντέιβιντ Μπέικερ, προερχόταν επίσης από τον χώρο των επιχειρήσεων. Οι ίδιοι οι Μπους ήταν πετρελαιάδες, ενώ ο Τραμπ έχρισε υπουργό Εξωτερικών στην πρώτη του κυβέρνηση τον Ρεξ Τίλερσον, επικεφαλής της ExxonMobil. Υπάρχει ωστόσο μια ουσιώδης διαφορά. Ολοι οι παραπάνω είχαν διαρκή ενασχόληση με την πολιτική και είχαν θητεύσει προηγουμένως και σε άλλες κρατικές θέσεις. Για τον Μασκ είναι η παρθενική του επαφή, με ταυτόχρονη εκτόξευση στην κορυφή.
Σε σύγκριση με διάφορους παγκοσμίως άγνωστους και ανυπόληπτους που έχει μαζέψει στην κυβέρνησή του ο Ντ. Τραμπ, ο Ε. Μασκ ξεχωρίζει. Μια επιχειρηματική ιδιοφυΐα, ο καλύτερος της γενιάς του, με απίστευτη διορατικότητα και δημιουργικότητα. Το paypal, το κορυφαίο παγκοσμίως σύστημα ασφαλών συναλλαγών, είναι δικό του δημιούργημα. Τα αυτοκίνητα Tesla, η απόλυτη πρωτοπορία στην ηλεκτροκίνηση σε μια εποχή που κανείς δεν σκεφτόταν την κλιματική αλλαγή , είναι επίσης δικά του «παιδιά». Οπως και τo space X, που έφερε ξανά την Αμερική πίσω στο διάστημα. Ενας Κύρος Γρανάζης του 21ου αιώνα, η απόλυτη μετενσάρκωση του αμερικανικού ονείρου, παρά το γεγονός ότι δεν είναι γέννημα θρέμμα Αμερικανός. Ο Μασκ γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νότιο Αφρική, η μητέρα του ήταν Καναδή. Ολα αυτά όμως δεν παίζουν ρόλο. Η Wall Street αποτιμά την περιουσία του στα 360 δισ. δολάρια και οι ΗΠΑ τον υπολογίζουν και τον σέβονται, όποια άποψη και αν έχουν γι’ αυτόν.
Η ενθουσιώδης υποστήριξη του Τραμπ από τον Μασκ ήταν καθοριστικός παράγοντας για την επανεκλογή του 78χρονου αμφιλεγόμενου ηγέτη στο ύπατο αξίωμα των ΗΠΑ. Ο 47ος Πρόεδρος το κατάλαβε αυτό πολύ καλά και ο Μασκ έγινε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ο κολλητός του, ο «θείος» των εγγονιών του. Το πόσο θα κρατήσει αυτός ο μήνας του μέλιτος είναι βέβαια ένα θέμα. Γιατί σε πολύ σημαντικές πολιτικές επιλογές ο Μασκ και ο Τραμπ δεν συμπίπτουν, κάθε άλλο μάλιστα. Το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων της Tesla βρίσκεται στην Κίνα, στην οποία ο Τραμπ θέλει να κάνει εμπορικό πόλεμο. Ο Μασκ έφτιαξε την Tesla ακριβώς επειδή κατάλαβε προς τα πού πάει ο κόσμος με τα ορυκτά καύσιμα, ο Τραμπ αρνείται την κλιματική κρίση και θέλει «να τα δώσει όλα» στους πετρελαιάδες.
Σημείο τριβής μπορεί να αποτελέσει και η αποστολή που έχει αναθέσει ο Τραμπ στον Μασκ διορίζοντάς τον υπουργό Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, με εντολή «να διαλύσει την κυβερνητική γραφειοκρατία και να αναδιαρθρώσει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες». Στις πρώτες του δηλώσεις ο Μασκ χαρακτήρισε εφικτό στόχο να μειώσει τις δαπάνες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης κατά 2 τρισ. δολάρια - 6,5 τρισεκατομμύρια είναι σήμερα.
Ο Μασκ δεν έχει κανένα πρόβλημα να το κάνει και καμία αναστολή. Το 2013 απέλυσε το 10% των εργαζομένων στην Tesla επειδή δεν πήγαιναν καλά τα πράγματα και, όταν αγόρασε το Twitter, έβγαλε στον δρόμο σε μια νύχτα το 70% των εργαζομένων. Ομως δεν διαθέτει καμία εμπειρία ακραίας λιτότητας, όπως άλλωστε και το αμερικανικό πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Γιατί αυτό που εξήγγειλε είναι ακραία λιτότητα.
Από τα 6,5 τρισ. δολαρίων των αμερικανικών ομοσπονδιακών δαπανών περίπου το ένα είναι ανελαστικό, είναι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Περίπου 1,4 τρισ. πάει στην άμυνα και σε εξοπλιστικά προγράμματα, που δύσκολα θα αγγίξει μια ρεπουμπλικανική κυβέρνηση. Απομένουν 4 τρισ. τα οποία ο Μασκ θα πρέπει να περιορίσει κατά 50%. Μισθοί και συντάξεις θα πρέπει να μειωθούν, κοινωνικά προγράμματα και υπηρεσίες ολόκληρες θα πρέπει να καταργηθούν. Ακόμη και το ομοσπονδιακό υπουργείο Παιδείας, που βοηθούσε τους φτωχούς ή τους ανάπηρους μαθητές και φοιτητές να έχουν ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, έχει εξαγγείλει ο Τραμπ ότι θα σβήσει από τον χάρτη.
Είναι έτοιμο το εκλογικό σώμα που ψήφισε Τραμπ στην κάλπη για μια ριζοσπαστική «θεραπεία» τύπου Πολ Τόμσεν; Μάλλον όχι και αυτό είναι κάτι που θα καταλάβει γρήγορα ο νέος Πρόεδρος, αν ο Μασκ το επιχειρήσει. Το «χρυσό αγόρι» της Αμερικής δεν έχει συνδικάτα στις επιχειρήσεις του, τα έχει διαλύσει. Αντιθέτως, οι 2,7 εκατομμύρια Αμερικανοί δημόσιοι υπάλληλοι είναι γερά συνδικαλισμένοι.
Το τελευταίο που περιμένει κανείς από το παιδί-θαύμα της αμερικανικής επιχειρηματικότητας είναι να γίνει θυσία στην υπηρεσία του Τράμπ. Εχει ενδιαφερον λοιπόν να δούμε πώς και για πόσο θα δουλέψει το μοντέλο της εκκεντρικής συγκατοίκησης δύο πάμπλουτων επιχειρηματιών που τραγουδούν ανέμελα «Ο Θεός να ευλογήσει την Αμερική». Μπορεί πάντως να μη χρειαστεί ο Μεγαλοδύναμος μόνο να την ευλογήσει, αλλα και να τη σώσει.
ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ
20/11/2024