Στην Αθήνα, οι τιμές των ακινήτων ανεβαίνουν ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη, καταγράφοντας -σύμφωνα με το Bloomberg- τον περασμένο Οκτώβριο άλμα 12,2%, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Η αύξηση αυτή είναι τριπλάσια σε σύγκριση με ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Στοκχόλμη, η Μαδρίτη και το Μιλάνο και τετραπλάσια σε σύγκριση με τη Βιέννη και τη Ζυρίχη.

Η εκρηκτική αυτή πορεία οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες, με κυριότερο τη συρρίκνωση της οικοδομής και τη μείωση της προσφοράς οικιστικών ακινήτων. Επίσης, πολλές κατοικίες πέρασαν στα χέρια τραπεζών ή funds, ή περιήλθαν στο Δημόσιο. Με βάση τα στοιχεία των φορολογικών Αρχών, εκτιμάται ότι 900.000 ακίνητα παραμένουν κλειστά και χωρίς ηλεκτροδότηση. Ενας παράγοντας που επίσης οδήγησε στη μείωση των διαμερισμάτων που διατίθενται για μακροχρόνια μίσθωση είναι και η ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Σύμφωνα με τη Eurostat, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στο σύνολο των χωρών της ευρωζώνης. Το κόστος στέγασης ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 34,2% για το 2022, έναντι 19,9% κατά μέσο όρο για την Ε.Ε.

Με δεδομένο ότι οι τιμές των ακινήτων θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία, είναι επιτακτική ανάγκη για λύσεις, με σκοπό την αποσυμπίεση του κόστους στέγασης. Κύριο μέλημα πρέπει να είναι η αύξηση της προσφοράς, μέσω της αξιοποίησης του αποθέματος των κλειστών ακινήτων.

Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να δοθούν κίνητρα προς τους ιδιοκτήτες, όπως η αναστολή του φόρου στα εισοδήματα από ενοίκια για μια τριετία, για την εκμίσθωση κατοικιών που δηλώνονται σήμερα ως κλειστές. Πρόκειται για ένα μέτρο που δεν επιβαρύνει τον κρατικό Προϋπολογισμό. Θα πρέπει, επίσης, να ενισχυθούν τα χρηματοδοτικά προγράμματα για την ανακαίνιση και αναβάθμιση παλαιών και κενών κατοικιών, ώστε να καταστούν κατάλληλες προς μίσθωση. Παράλληλα, χρειάζεται αξιοποίηση των ακινήτων που περιέρχονται στο Δημόσιο με εκχώρησή τους σε δημόσιο οργανισμό, ο οποίος θα αναλάβει -ή θα αναθέσει σε ιδιώτες, μέσω σχετικών διαγωνισμών- τη μακροχρόνια εκμετάλλευσή τους αλλά με προσιτό ενοίκιο.

Η ανεξέλεγκτη αύξηση των τιμών των ακινήτων και των ενοικίων, σε επίπεδα δυσανάλογα με τα τρέχοντα εισοδήματα, είναι ένα ζήτημα που αγγίζει άμεσα την κοινωνική συνοχή και η πολιτεία οφείλει να βρει τις κατάλληλες λύσεις.