Η πράσινη μετάβαση έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε κύρια ευρωπαϊκή προτεραιότητα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
Η ανάγκη αυτή έγινε ακόμη πιο επιτακτική μετά το σοκ των αρχών του 2022, όταν, με αφορμή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρώπη αντιμετώπισε άμεσο κίνδυνο έλλειψης καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου δημιούργησε ασφυκτικές πιέσεις στις επιχειρήσεις, στα νοικοκυριά και στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Η εξάρτηση της Ευρώπης από ενεργειακές πηγές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο τρίτων χωρών αναδείχθηκε ως πρόβλημα υπαρξιακής σημασίας.
Για την Ελλάδα, τα θέματα της ενέργειας και της πράσινης μετάβασης βρίσκονται στο επίκεντρο της προσπάθειας για παραγωγικό μετασχηματισμό και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η πρόσβαση σε καθαρή και φθηνή ενέργεια, σε συνδυασμό με την πράσινη μετάβαση, αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση ανταγωνιστικότητας για την εγχώρια βιομηχανία, αλλά και για το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι πολιτικές για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, με επιτάχυνση των έργων που χρηματοδοτούνται από το REPower EU, για την αποθήκευση ενέργειας, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες, την ενεργειακή εξοικονόμηση σε επιχειρήσεις, τη δημιουργία πιλοτικών έργων υδρογόνου και βιομεθανίου.
Παράλληλα, απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη στήριξη και κινητοποίηση του επιχειρηματικού κόσμου -και ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων- στην κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης. Οπως αποτυπώθηκε σε δύο διαδοχικές έρευνες του ΕΒΕΑ, οι επιχειρήσεις φαίνεται ότι δεν έχουν ενστερνιστεί τα δυνητικά οφέλη από την πράσινη μετάβαση. Ειδικότερα, περίπου τρεις στις πέντε επιχειρήσεις θεωρούν ότι είναι μείζονος σημασίας, ενώ περισσότερες από τέσσερις στις πέντε αναγνωρίζουν ως μείζονος σημασίας την ψηφιακή μετάβαση. Είναι, επίσης, χαμηλός -αν και με τάση βελτίωσης από τρίμηνο σε τρίμηνο- ο βαθμός τεχνογνωσίας που διαθέτουν οι επιχειρήσεις σε θέματα πράσινης μετάβασης.
Υπάρχει, επομένως, ανάγκη για διάθεση ειδικά σχεδιασμένων εργαλείων χρηματοδότησης, αλλά και για τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών ενημέρωσης, εκπαίδευσης και καθοδήγησης των μικρότερων επιχειρήσεων, σχετικά με την πράσινη μετάβαση.
Ως Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών συμμετέχουμε ενεργά σε αυτή την προσπάθεια. Στηρίζοντας την εθνική προσπάθεια για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εφαρμόζουμε από το 2023 μια συγκροτημένη στρατηγική, με στόχο την επίτευξη ανθρακικής ουδετερότητας (carbon neutrality) έως το 2025. Παράλληλα, εστιάζουμε στην ενημέρωση και στην επιμόρφωση των μελών μας, ώστε να αξιοποιήσουν διαθέσιμες χρηματοδοτικές ευκαιρίες και να εφαρμόσουν καλές πρακτικές για να βελτιώσουν την ενεργειακή τους απόδοση, να περιορίσουν το κόστος τους, να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα και να συμβάλουν σε έναν πιο βιώσιμο πλανήτη.
Είναι αλήθεια ότι το στοίχημα της πράσινης μετάβασης δεν μπορεί να το κερδίσει καμία χώρα μόνη της. Χρειάζονται κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική, γενναία μέτρα, επαρκή χρηματοδοτικά εργαλεία και μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα και οι επιχειρήσεις της, όμως, έχουν κάθε λόγο να βρεθούν στην πρώτη γραμμή και όχι στο περιθώριο αυτής της προσπάθειας.